عبدالعظیم

به بهانه 15 شوال، سالروز وفات محدث عالیقدر و امامزاده واجب التکریم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)

حضرت (ع) کیست و چرا شهرری برابر کربلا شد؟
حضرت عبدالعظیم (ع) کیست و چرا شهرری برابر کربلا شد؟بوحماد رازی از اهالی ری به خدمت حضرت امام هادی (ع) در سامرا رسید و سوالی پرسید و برای مسئله شرعی خود پاسخ گرفت ، هنگام خداحافظی ، امام هادی (ع) به او فرمود : ” ای حماد، هنگامی که چیزی از امور دینی در منطقه ات برای تو مشکل ساز شد ، از عبدالعظیم ابن عبدالله حسنی بپرس و سلام مرا به او برسان".

�ضرت عبدالعظیم ابن عبدالله ابن علی ابن حسن ابن زید ابن حسن مجتبی (علیه السلام) با چهار واسطه ، به سبط اکبر پیامبر خدا (صل الله علیه و آله) و خاندان وحی می رسد.
پدربزرگوار ایشان ” عبدالله” نام داشت و مادرشان ، ” فاطمه” دختر عقبه ابن قیس بود. عدالله در زمان حیات جدش حسن ابن زید متولد شد و چون قبل از تولدش ، پدرش “علی” که ملقب به ” سدید ” بود به همراه جمعی دیگر از سادات حسنی در دوران خلافت منصور بر ضد عباسیان قیام کرد ، دستگیر شد و به بغداد منتقل و پس از مدتی در زندان درگذشت ، جدش، حسن ابن زید کفالت او را به عهده گرفت.
همانگونه که در اکثر منابع آمده است ، حضرت عبدالعظیم (ع) در روز پنج شنبه ، چهارم ربیع الثانی سال 173 هجری قمری مطابق با 25 تیرماه 158 شمسی در زمان هارون الرشید ، در خانه جد بزرگوارشان حضرت امام حسن مجتبی (ع) متولد شدند و پس از 79 سال و شش ماه و یازده روز قمری عمر پربرکتشان ، در روز جمعه پانزدهم شوال سال 252 هجری قمری ، مطابق با سیزدهم مهرماه 235 شمسی در زمان المعتز بالله عباسی ، چشم از جهان فروبستند.
براساس تاریخ ولادت و وفات حضرت عبدالعظیم (ع) ، ایشان دوران حیات پنج امام از امامان اهل البیت (علیهما سلام) یعنی از امام کاظم (ع) تا امام حسن عسکری (ع) را بوده اند اما این بدان معنا نیست که به محضر همه ی آنها رسیده باشد و یا سخنی از آنها نقل کرده باشد.
آنچه قطعی و مسلم است ، این نکته است که ایشان محضر امام رضا (ع) ، امام جواد (ع) و امام هادی (ع) را درک نموده و از آنها احادیث فراوانی نقل فرموده است.
برای پی بردن به عظمت علمی حضرت عبدالعظیم (ع) ، باید بدانیم که امام معصوم ، مردم را برای حل مشکلات دینی و یافتن پاسخ های اعتقادی به ایشان ارجاع داده است. در روایتی آمده است: ابوحماد رازی از اهالی ری به خدمت حضرت امام هادی (ع) در سامرا رسید و سوالی پرسید و برای مسئله شرعی خود پاسخ گرفت ، هنگام خداحافظی ، امام هادی (ع) به او فرمود : ” ای حماد، هنگامی که چیزی از امور دینی در منطقه ات برای تو مشکل ساز شد ، از عبدالعظیم ابن عبدالله حسنی بپرس و سلام مرا به او برسان".
این نشان دهنده این نکته است که وی فقط یک محدث و راوی احادیث امامان نبوده ، بلکه از علمای بزرگ خاندان رسالت بوده که بعد از امام معصوم ، توانایی پاسخگویی به مسائل علمی و دینی را داشته است.

عظمت معنوی
مهمترین عظمت معنوی و مقامات باطنی حضرت عبدالعظیم (ع) ، برابری زیارت مزار آن بزرگوار با فضیلت زیارت سیدالشهدا امام حسین (ع) در کربلاست..
شیخ المحدثین ، شیخ صدوق (از علمای بزرگ تشیع که به دعای امام زمان (عج) به دنیا آمد) از محمد ابن یحیی عطار (از اهالی ری) این گونه نقل کرده است: “خدمت امام هادی (ع) رسیدم ، ایشان فرمودند : کجا بودی؟ ، گفتم : به زیارت حسین ابن علی (ع) در کربلا بودم ، امام هادی فرمودند: بدان که اگر قبر عبدالعظیم را در شهر خودتان زیارت کنی ، همانند کسی هستی که حسین ابن علی در کربلا را زیارت کرده باشد.”
در حدیث دیگری از امام هادی (ع) آمده است: من زار عبدالعظیم به ری ، کمن زار حسین به کربلا ، کسی که مزار عبدالعظیم در ری را زیارت کند مانند کسی ست که حسین در کربلا را زیارت کرده باشد. حدیث فوق هم اکنون زینت بخش سردر حرم مطهر ایشان است.
مقصود و حکمت برابری زیارت مراز مطهر ایشان با زیارت سیدالشهدا (ع) در کربلا ، دلایل مختلف و بسیاری دارد که خود جای بحث و نگارش چندین مقاله است ، توجه به این نکته لازم است که در میان امامزادگان ، شخصیت های بزرگ علمی وجود داشته است ، اما درباره هیچ یک از آنها نقل نشده است که زیارتش با زیارت سیدالشهدا برابری کند ، بنابراین درمی یابیم حضرت عبدالعظیم (ع) باید دارای خصوصیات ویژه و از مقام برتری برخوردار باشدکه از مرقد مطهرش نور حرم حسینی ساطع می شود.
ایشان که از فعالان و مبارزان با حکومت عباسی بودند و سوی دیگر نیز از شخصیت های والای علمی و مذهبی و مرتبط با امام بودند تحت تقیب حکومت وقت قرار می گیرند و از این رو برای ادامه فعالیت ها و چه بسا با اشاره امام هادی (ع) ، زندگی مخفی را در پیش گرفته و با لباس پیک و به صورت مسافری ناشناس ، وطن اصلی خود را ترک کرده و پس از گذشت از شهرهای مختلف به شهرری می رسد و خانه یکی از پیروان اهل بیت (علیهما سلام) اقامت می کنند.
مدت اقامت ایشان در شهرری مشخص نیست اما چیزی که مسلم است ایشان سال های پایانی عمر خود را در ری گذراندند و این مدت مقداری بوده است که رفته رفته مردم شهر ری با ایشان آشنا و ارتباط برقرار کردند ، همچنین رفت و آمد مردم ری و شیعیان ایران به محل اقامت ایشان حاکی از فعالیت های سیاسی و فرهنگی ایشان در شهرری دارد.
ایشان بعد از 79 سال عمر بابرکتشان در پانزدهم شوال 252 هجری قمری ، در شهرری چشم از جهان فروبستند ، در خصوص وفات و یا شهادت ایشان نظریه ها و روایات مختلفی وجود دارد، هرچند دلایل قاطعی مبنی بر شهادت حضرت عبدالعظیم (ع) در دست نیست اما دلیل محکمی هم بر نفی شهادت ایشان موجود نیست، بنابراین پذیرفتن اصل شهادت ایشان بعید نمی باشد.
هم اکنون حرم مطهر آن حضرت در شهرری قبله گاه عاشقان اهل بیت و زائرانیست که به قصد زیارت کربلا به این حرم نورانی قدم می گذارند تا از برکات زیارت ایشان و امامزادگان همجوارشان بهرمند گردند.
در فرازی از زیارت نامه حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام) آمده است”
” اَلسلامُ عَلَیکَ یا اَبَاالقاسِمِ ابنَ السبطِ المُنتَجَبِ المُجتَبی ، اَلسلامُ عَلَیکَ یا مَن بِزِیارَتِهِ ثَوابُ زِیارَه سَیدِالشهَداءِ یُرتَجی”